Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αποκάλυψε την Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Διακυβέρνησης (GGI) μιλώντας για υπέρβαση της «πολιτικής ισχύος» και των αντιπαραθέσεων μεταξύ μπλοκ, υποστηρίζοντας ένα μοντέλο που θα επικεντρώνεται στην κυρίαρχη ισότητα μεταξύ των εθνών, την τήρηση του διεθνούς δικαίου και την «ανθρώπινη» ανάπτυξη που δίνει προτεραιότητα στην κοινή ευημερία και τον αμοιβαίο σεβασμό. Ωστόσο σε μια χώρα που εφαρμόζεται το Σύστημα Κοινωνικής Πίστωσης πως συμβαδίζουν όλα αυτά;
Το Πεκίνο δεν θέλει να είναι απλώς παίκτης στο παγκόσμιο σύστημα, θέλει να είναι αρχιτέκτονας των νέων κανόνων σε έναν νέο γεωπολιτικό κόσμο που τώρα δημιουργείται. Όπως είναι λογικό αυτή η πρόταση δημιουργεί νέα ερωτήματα. Είναι αυτό που έρχεται ένα πιο δίκαιο και ισότιμο μέλλον για ολόκληρο τον κόσμο ή αποτελεί ένα βήμα προς την κινεζική ηγεμονία και τον απόλυτο έλεγχο για τον οποίο ήδη μας έχουν προετοιμάσει οι Δυτικοί ηγέτες;
Γράφει ο Αιγιστέας
Συνεργάτης του Ελλήνων Αφύπνιση
Στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τιαντζίν, ο Σι Τζινπίνγκ παρουσίασε την πιο φιλόδοξη πολιτική πρόταση της Κίνας προς τον κόσμο, κάτι που ίσως υποβαθμίστηκε από τα ελληνικά Μ.Μ.Ε, τα οποία ασχολήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά με τη μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση και τους Κινέζους στρατιώτες που ήταν αψεγάδιαστοι, αλλά και τη διαδρομή που έκαναν πλάι πλάι ο Σι με τον Πούτιν στο κόκκινο χαλί.
Ωστόσο σχεδόν απαρατήρητο από τους…αντικειμενικούς δημοσιογράφους πέρασε το νόημα της Συνόδου και το μήνυμα του Σι. Στην πραγματικότητα η Κίνα σε αυτή τη Σύνοδο παρουσίασε μια Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Διακυβέρνησης.
Μιλώντας μπροστά σε ηγέτες από την Ευρασία και τη Μέση Ανατολή, ο Σι τόνισε την ανάγκη υπέρβασης της «πολιτικής ισχύος» και της λογικής των μπλοκ, προτείνοντας ένα μοντέλο που βάζει στο επίκεντρο την κυριαρχική ισότητα, τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και την ανθρωποκεντρική ανάπτυξη. Όλα αυτά τουλάχιστον στα λόγια…
Το Πεκίνο, ωστόσο, δεν θέλει να είναι απλώς παίκτης στο παγκόσμιο σύστημα – θέλει να είναι αρχιτέκτονας των νέων κανόνων σε έναν νέο γεωπολιτικό κόσμο που τώρα δημιουργείται. Όπως είναι λογικό αυτή η πρόταση δημιουργεί νέα ερωτήματα. Είναι αυτό που έρχεται ένα πιο δίκαιο και ισότιμο μέλλον για ολόκληρο τον κόσμο ή αποτελεί ένα βήμα προς την κινεζική ηγεμονία και τον απόλυτο έλεγχο για τον οποίο ήδη μας έχουν προετοιμάσει οι Δυτικοί ηγέτες;
Η Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) που πραγματοποιήθηκε στην Τιαντζίν από τις 30 Αυγούστου έως την 1η Σεπτεμβρίου 2025, σηματοδότησε μια σημαντική στιγμή στην εξωτερική πολιτική της Κίνας. Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αποκάλυψε την Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Διακυβέρνησης (GGI) κατά τη διάρκεια της συνάντησης “SCO Plus”, στην οποία συμμετείχαν ηγέτες από την Ευρασία, τη Μέση Ανατολή και όχι μόνο, όπως ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και εκπρόσωποι από την Ινδία, το Ιράν και άλλους.
Η ομιλία του Xi τόνισε την υπέρβαση της «πολιτικής ισχύος» και των αντιπαραθέσεων μεταξύ μπλοκ, υποστηρίζοντας ένα μοντέλο που επικεντρώνεται στην κυρίαρχη ισότητα μεταξύ των εθνών, την τήρηση του διεθνούς δικαίου (συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών) και την «ανθρώπινη» ανάπτυξη που δίνει προτεραιότητα στην κοινή ευημερία και τον αμοιβαίο σεβασμό.
Αυτό βασίζεται σε προηγούμενες πρωτοβουλίες της Κίνας, όπως η Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Ανάπτυξης (2021), η Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Ασφάλειας (2022) και η Πρωτοβουλία Παγκόσμιου Πολιτισμού (2023), τοποθετώντας την Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Πολιτισμού ως ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης μακριά από αυτό που το Πεκίνο θεωρεί ως δομές που κυριαρχούνται από τη Δύση.
Οι βασικές αρχές του GGI, όπως περιγράφονται από τον Xi, περιλαμβάνουν:
- Κυρίαρχη Ισότητα: Μεταχείριση όλων των χωρών ως ίσων ανεξάρτητα από το μέγεθος ή την ισχύ τους, απόρριψη της παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις.
- Διεθνές Κράτος Δικαίου: Ενίσχυση πολυμερών θεσμών όπως ο ΟΗΕ, με παράλληλη αντίθεση σε μονομερείς κυρώσεις ή ηγεμονικές συμπεριφορές.
- Ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο: Εστίαση στην ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, τη μείωση της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη, με προτάσεις για νέους μηχανισμούς χρηματοδότησης, όπως μια τράπεζα ανάπτυξης SCO.
- Απόρριψη της πολιτικής των μπλοκ: Προωθώντας τον διάλογο αντί για τη διαίρεση, αν και ειρωνικά, ο ίδιος ο SCO περιγράφεται συχνά ως αντίβαρο στις συμμαχίες του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.
- Συλλογική Λήψη Αποφάσεων: Ενθάρρυνση παγκόσμιων κανόνων που βασίζονται στη συναίνεση και οι οποίοι προσαρμόζονται σε ποικίλα πολιτικά συστήματα.
Το πλαίσιο του Πεκίνου, επισήμως, απεικονίζει αυτό ως μια εξέλιξη προς μια «κοινότητα με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα», όπου η Κίνα δεν θα ενεργεί ως ηγεμόνας αλλά ως μεσολαβητής για έναν πολυπολικό κόσμο.
Τα επίσημα κινεζικά μέσα ενημέρωσης και διπλωμάτες το έχουν χαιρετίσει ως επίκαιρο και ευρέως υποστηριζόμενο, με τις εγκρίσεις των μελών του SCO και των παρατηρητών στη σύνοδο κορυφής.
Είναι αυτό ένα πιο δίκαιο και ισότιμο μέλλον ή ένα βήμα προς την κινεζική ηγεμονία;
Αυτό το ερώτημα αγγίζει την καρδιά των παγκόσμιων συζητήσεων σχετικά με την άνοδο της Κίνας, και οι προοπτικές ποικίλλουν έντονα ανάλογα με το ενδιαφερόμενο μέρος. Από τη μία πλευρά, μια Παγκόσμια Διακυβέρνηση (GGI), όπως την προτείνει θεωρητικά η Κίνα, θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια γνήσια ώθηση για ένα πιο δίκαιο διεθνές σύστημα. Από την άλλη, που είναι και το πιο πιθανό να συμβαίνει, μπορεί να συγκαλύπτει τις φιλοδοξίες του Πεκίνου να κυριαρχήσει υπό το πρόσχημα της πολυμέρειας.
Παρακάτω, προσπαθούμε να το αναλύσουμε με βάση τεκμηριωμένες απόψεις από ποικίλες πηγές, συμπεριλαμβανομένων δυτικών δεξαμενών σκέψης, κινεζικών κρατικών μέσων ενημέρωσης και διεθνών μέσων ενημέρωσης.
Επιχειρήματα που θεωρούν ότι η πρόταση της Κίνας εξασφαλίζει ένα πιο δίκαιο και ισότιμο παγκόσμιο μέλλον
Αντιμετώπιση των Παγκόσμιων Ανισοτήτων…
Οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι το τρέχον σύστημα υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ευνοεί τις Δυτικές δυνάμεις μέσω θεσμών όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και συμμαχιών όπως το ΝΑΤΟ, τα οποία επιβάλλουν όρους ή κυρώσεις που θέτουν σε μειονεκτική θέση τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η έμφαση του GGI στην κυριαρχική ισότητα και τη μη παρέμβαση ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα των χωρών του Παγκόσμιου Νότου, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις όπως η χρηματοδότηση του SCO για τη μείωση της εξάρτησης από τη δυτική βοήθεια. Για παράδειγμα, στη σύνοδο κορυφής, ο Xi πρότεινε νέα αναπτυξιακά ταμεία και εμπορικούς μηχανισμούς για την ενίσχυση της συνδεσιμότητας στην Ευρασία, κάτι που θα μπορούσε να προωθήσει την χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται επαρκώς από τα υπάρχοντα πλαίσια.Αυτό βρίσκει απήχηση στους ηγέτες της Ρωσίας, του Ιράν και της Κεντρικής Ασίας, οι οποίοι το βλέπουν ως αντίβαρο στις «ηγεμονικές» δυτικές πολιτικές, οδηγώντας ενδεχομένως σε έναν πιο ισορροπημένο πολυπολικό κόσμο όπου τα μικρότερα κράτη έχουν ισχυρότερη φωνή.
Προώθηση της Πολυμερούς Συμπεριφοράς έναντι της Μονομερούς Συμπεριφοράς…
Η έκκληση του Xi για την τήρηση του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου θεωρείται ως επίπληξη σε ενέργειες όπως οι παρεμβάσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ (π.χ., στο Ιράκ) ή οι κυρώσεις που παρακάμπτουν την έγκριση του ΟΗΕ. Οι υποστηρικτές, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, το θεωρούν αυτό ως εκδημοκρατισμό της παγκόσμιας διακυβέρνησης, καθιστώντας την λιγότερο επιρρεπή σε μια προσέγγιση «η δύναμη κάνει το σωστό». Κινέζοι αναλυτές το πλαισιώνουν ως μια προσέγγιση «win-win», βασιζόμενοι στην κομφουκιανή αρμονία, και επισημαίνουν την ευρεία συμμετοχή στη σύνοδο κορυφής (πάνω από 20 χώρες) ως απόδειξη της ελκυστικότητάς της.
Πρακτικά οφέλη…
Πρωτοβουλίες όπως το «Belt and Road» (το οποίο συμπληρώνει το GGI) έχουν προσφέρει υποδομές και οικονομικούς δεσμούς σε αναπτυσσόμενες περιοχές, βγάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια. Εάν εφαρμοστεί δίκαια, το GGI θα μπορούσε να επιταχύνει αυτή την εξέλιξη, δημιουργώντας ένα σύστημα όπου η ανάπτυξη δεν θα χρησιμοποιείται ως όπλο ως εργαλείο επιρροής.
Επιχειρήματα που βλέπουν τη πρόταση της Κίνας ως ένα βήμα προς την κινεζική παγκόσμια ηγεμονία
Μεταμφιεσμένη Προβολή Ισχύος
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ο GGI αφορά λιγότερο την ισότητα και περισσότερο τη διάβρωση της δυτικής επιρροής, με στόχο την εγκατάσταση της Κίνας ως κεντρικού αρχιτέκτονα μιας σινοκεντρικής τάξης πραγμάτων που ήδη βρίσκεται προ των πυλών. Ο SCO, που ιδρύθηκε το 2001, έχει επεκταθεί υπό την κινεζική ηγεσία ώστε να συμπεριλάβει αντιδυτικές φωνές όπως η Ρωσία και το Ιράν, λειτουργώντας ως μπλοκ για την αμφισβήτηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ, αντικρούοντας τη ρητορική του Xi κατά των μπλοκ στη Σύνοδο Κορυφής. Δυτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι η «κυρίαρχη ισότητα» της Κίνας συχνά σημαίνει σεβασμό στα βασικά συμφέροντα του Πεκίνου (π.χ., Ταϊβάν, Νότια Σινική Θάλασσα), ενώ χρησιμοποιεί οικονομική μόχλευση για να επηρεάσει ψήφους σε διεθνή φόρουμ. Η χρονική στιγμή, εν μέσω εντάσεων ΗΠΑ-Κίνας και της σύγκρουσης της Ρωσίας στην Ουκρανία, υποδηλώνει ότι πρόκειται για ένα στρατηγικό παιχνίδι για τη συσπειρωση μη δυτικών δυνάμεων κατά της λεγόμενης φιλελεύθερης δυτικής τάξης.
Επιλεκτική Προσήλωση στους Κανόνες, λογοκρισία και απόλυτος έλεγχος
Ενώ διατυμπανίζει το διεθνές δίκαιο, η Κίνα έχει κατηγορηθεί ότι το παραβιάζει σε τομείς όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα (π.χ., Σιντζιάνγκ) ή οι θαλάσσιες διαφορές. Η «ανθρωποκεντρική» εστίαση του GGI επικρίνεται ως κούφια, δεδομένης της εγχώριας λογοκρισίας και της ανισότητας. Χαρακτηριστικό του επιπέδου λογοκρισίας και απόλυτου ελέγχου που επικρατεί στη Κίνα είναι το γνωστό σε όλους πλέον «Σύστημα Κοινωνικής Πίστωσης» που εφαρμόζεται πλήρως στη Κίνα και πιλοτικά το έχουμε δει επίσημα σε πόλεις της Ευρώπης, ενώ στην Ελλάδα έρχεται η εφαρμογή του σύντομα υπό μορφή πιστοποιητικού…! Θα τα δούμε σε άλλο άρθρο τα της Ελλάδας. Δείτε το χαρακτηριστικό video που δείχνει την «ανθρωποκεντρική» διάσταση του απόλυτου ελέγχου των Κινέζων πολιτών, κάτι που είναι πιθανό να επεκταθεί σύντομα στη Δύση, ιδιαίτερα αν προχωρήσει η πρόταση της Κίνας για μια Παγκόσμια Διακυβέρνηση με αυτά τα χαρακτηριστικά:
Αναλυτές από think tanks όπως το CSIS και το Chatham House το βλέπουν ως μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου: η Κίνα δημιουργεί παράλληλους θεσμούς (π.χ., Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών) για να παρακάμψει και τελικά να αντικαταστήσει τους δυτικούς, οδηγώντας σε έναν κόσμο όπου οι κανόνες θα ευνοούν τα αυταρχικά μοντέλα έναντι των δημοκρατικών, τα οποία εσκεμμένα έχουν διαβρωθεί εδώ και δεκαετίες στη Δύση, ακριβώς για να οδηγηθούμε πιο εύκολα σε νέα αυταρχικά μοντέλα που θα θεωρούμε ότι θα λύσουν τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί . Αυτό θα μπορούσε να εδραιώσει τη διπλωματία της παγίδας χρέους και να μειώσει την λογοδοσία.
Γεωπολιτικές Συμμαχίες
Η εικόνα της συνόδου κορυφής που βγήκε στα Μ.Μ.Ε – ο Xi πλαισιωμένος από τον Putin – υπογραμμίζει έναν ολοένα και βαθύτερο σινο-ρωσικό άξονα, ενδεχομένως πολώνοντας περαιτέρω τον κόσμο αντί να τον ενώνει. Μέσα όπως το CNN και οι Financial Times την περιγράφουν ως την Κίνα που αυτοπαρουσιάζεται ως εναλλακτικός ηγέτης, χρησιμοποιώντας τον SCO για να εξάγει το μοντέλο διακυβέρνησής της (π.χ., κρατικά ελεγχόμενη ανάπτυξη) και να αμφισβητήσει συμμαχίες των ΗΠΑ όπως η QUAD ή η AUKUS.
Συνοψίζοντας, το GGI θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ένα πιο δίκαιο σύστημα εάν ενδυναμώσει πραγματικά τον Παγκόσμιο Νότο χωρίς δεσμεύσεις, αλλά τα ιστορικά πρότυπα υποδηλώνουν ότι είναι πιο πιθανό να αποτελέσει όχημα για την επέκταση της ήπιας (και σκληρής) ισχύος της Κίνας. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από την εφαρμογή: η γνήσια πολυμερής προσέγγιση μπορεί να αποφέρει δικαιοσύνη, αλλά εάν δώσει προτεραιότητα στα συμφέροντα του Πεκίνου, κινδυνεύει να γίνει μια νέα μορφή ηγεμονίας. Αυτή η συζήτηση απηχεί τις αλλαγές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και, όπως συμβαίνει με κάθε μετάβαση ισχύος, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες – και στην επιβολή.
Σχολιάστε το άρθρο μας
Αναδημοσιεύστε το ΠΑΝΤΑ με ενεργό link της πηγής.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. To ιστολόγιο μας δεν υιοθετεί τις απόψεις των αρθρογράφων, ούτε ταυτίζεται με τα θέματα που αναδημοσιεύει από άλλες ενημερωτικές ιστοσελίδες και δεν ευθύνεται για την εγκυρότητα, την αξιοπιστία και το περιεχόμενό τους.
Ακολουθήστε το ellinikiafipnisis.com
στο Facebook…
στο Twitter
στο Viber
στο Telegram
στο GAB…
κοινοποιήστε το και στους φίλους σας!
